مکانیزم گیرش ابزار در اسپیندل ماشینهای ابزار با استفاده از فنر است. تا دورهای حدود ۱۲۰۰۰rpm معمولا از فنرهای بشقابی و در دورهای بالاتر از فنرهای پیچشی چند لایه استفاده میشود. استفاده از فنر در جهت حفظ ایمنی است تا در صورت قطع برق یا فشار سیستم پنوماتیک و هیدرولیک، مشکلی در گیرش ابزار رخ ندهد. برعکس برای آزاد کردن ابزار (tool un-clamp) از سیستمهای پنوماتیک بوستر دار یا سیستمهای هیدرولیک استفاده میشود.
مکانیزم گیرش ابزار قرار گرفته داخل اسپیندل ماشین
عملکرد مکانیزم گیرش ابزار
فنرها با تعداد مناسب و آرایشی که نیروی مورد نیاز نگهداری ابزار را فراهم آورد، روی میلهای قرار می گیرند که از مرکز اسپیندل میگذرد و با عقب کشیدن چنگکی پول استاد، دنباله ابزارگیر را داخل گلویی اسپیندل محکم نگاه میدارد. مجموعه این اقلام به نام مکانیزم کشش یا یdraw bar شناخته میشود.
مکانیزم کشش ابزار (Draw Bar)
فنر قطعهای است که در معرض بار خستگی بوده عمر محدودی دارد. دفعات زیاد جمع و باز شدن، ضربههای ناشی از ارتعاشات ابزار باعث ایجاد ترک و در نهایت شکستن آن میشود. با ایجاد ترک یا شکستگی در فنرها نیروی کشش ابزار کاهش مییابد و دنباله ابزار داخل گلویی لق میزند. این لق زدگی باعث ضربه خوردن به سطح گلویی و خراب کردن آن و از طرف دیگر باعث کاهش عمر ابزار میگردد لذا این دو نشانه یعنی افزایش میزان لنگی (run out) ابزار و مصرف بیشتر از حد معمول ابزار، نشانههای بروز خرابی در مکانیزم گیرش ابزار و به ویژه فنرهای آن میباشند
حتی در صورتیکه فنر دچار ترک یا شکستگی نگردد، پس از مدت طولانی کارکرد، فنر دچار خستگی شده (اصطلاحا خوابیده و تخت شده) و دیگر نمیتواند جابجایی و نیروی لازم را تامین کند. لذا مکانیزم گیرش ابزار از بخشهایی است که بایستی تحت بازدیدهای دورهای قرار گیرد و پیش از وقوع عیب در آن، مشکل کشف و حل گردد. در غیر این صورت خسارات جبران ناپذیری به اسپیندل وارد میکند. رفع این خسارات نیازمند سنگ زنی داخل گلویی یا تعویض شفت اسپیندل است که علاوه بر نیاز به صرف هزینههای بالا، ممکن است پس از تعمیرات اسپیندل به دقت اولیه تامین شده توسط سازنده اصلی بازنگردد.
تجربه نشان میدهد از سال سوم عمر فنر لازم است حداقل هر سال یکبار، نیروی مکانیزم گیرش ابزار بررسی و در صورت نیاز تنظیم گردد. در صورتی که کاهش نیرو با تنظیم جبران نگردد لازم است مکانیرم گیرش ابزار بایستی باز شود و فنرها بررسی و در صورت نیاز تعویض گردد. توصیه اکید این است که کل فنرهای مکانیزم با هم تعویض گردد نه فقط فنرهایی که در ظاهر دچار ترک یا شکست شدهاند. همچنین لازم است که در بازدیدهای دورهای سالانه چنگکی ابزار نیز بررسی گردد. گاهی اوقات ضربههای وارده به چنگکی ابزار باعث شکستن آن میگردد.
فنرهای ترک دار و شکسته مکانیزم گیرش ابزار
چنگکی ابزار که یکی از فک های ان شکسته است